Wat is artrose?
In de medische wereld, wordt de naam artrose gebruikt wanneer men het heeft over een reumatische aandoening, waarbij het kraakbeen in kwaliteit achteruit gaat. Dit houdt in dat het kraakbeen dunner en ook zachter wordt. Er zijn een aantal gewrichten, waarbij artrose vaker voorkomt. Denk hierbij aan de nek, onderrug, vingers (duim), knieën, heupen en in de grote teen. In principe kan artrose in elk gewricht optreden.
Artrose gaat niet over, sterker nog, het wordt langzaam erger. Het is een chronische aandoening dat een langzame verloop heeft. Voordat er klachten optreden, kan je al enige tijd al een verslechtering van het kraakbeen hebben. Artrose wordt internationaal gezien ook wel osteoartritis genoemd.
Een misvatting over artrose, is dat men vaak denkt dat het te maken heeft met veroudering en slijtage. Dit is onjuist. En in tegenstelling tot slijtage, dat er geen behandeling mogelijk is, is dat wel bij artrose het geval. Genezen zal niet gebeuren, maar er is wel iets aan te doen.
Ook is artrose geen reuma, maar één van de drie hoofdvormen van reuma. De andere vormen zijn ontstekingsreuma en wekedelenreuma.
Naast artrose bestaat er ook nog artritis. Ondanks dat er overeenkomsten in de namen zitten, zijn beiden toch geheel verschillend. Artritis is namelijk een ontstekingsziekte. Hierbij zit er een ontsteking in het gewrichtskapel, terwijl artrose een aandoening is waarbij het kraakbeen wordt afgebroken.
Artrose uitleg.
Wat er gebeurd bij artrose is het volgende. In het gewricht komen twee botten bij elkaar en om deze niet tegen elkaar te laten schuren, zitten er een soort van kussentjes aan de uiteinden van de botten. Deze zijn schokdempend en van kraakbeen gemaakt. De botten zelf worden bij elkaar gehouden in het gewricht door een gewrichtskapsel en banden.
Het synovium, ofwel een slijmvlieslaag, zit aan de binnenkant van het kapsel en werkt hierdoor als een smeermiddel. Bij artrose worden deze kussentjes afgebroken en gaan je botten over elkaar heen schuren. Dit gaat gepaard met pijn. Daarom zal het bot zich willen herstellen om de schade te beperken en gaat dan dikker worden. Hierdoor komen er aan de rand van het gewricht puntige, benige aangroeisels. Deze heten osteofyten. Ook kan er vocht in het gewricht komen door gevolg van een ontsteking. In dat geval wordt het gewricht stijf, dik en gaat warm aanvoelen.
Artrose oorzaken en symptomen.
Het is goed mogelijk, dat er bij artrose sprake is van een erfelijke aanleg. In dat geval treedt het vaker op jongere leeftijd op en ook in meer gewrichten. Maar het is ook heel goed mogelijk, dat het door overbelasting komt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan overgewicht of te veel beweging.
Bij een erfelijke aanleg is het ontstaan en het verergeren ervan een grote rol dat meespeelt. Maar een blessure of een beschadiging van een gewricht, die je hebt opgelopen in je jongere jaren kan ook een oorzaak zijn geweest. Bijvoorbeeld door een ontsteking als gevolg van artritis of een botbreuk. Maar ook een beschadigde meniscus of zwakke gewrichtsbanden zijn veroorzakers van artrose.
Artrose kan ontstaan door langdurige handenarbeid, maar ook door verkeerd tillen en staan, verkeerd zitten of zelfs verkeerd slapen. Iets minder voor de hand liggend, maar heel goed mogelijk is een kleine lengteverschil tussen je benen of het dragen van verkeerde schoenen.
Artrose in de grote teen kan bijvoorbeeld ontstaan door verkeerde schoenen, maar ook door te lang lopen. Als de aandoening in een vergevorderd stadium is kan het zelfs je botten veranderen en ervoor zorgen dat je grote teen scheef groeit. Dit is te herkennen aan de grote knobbel, die dan vaak te dik is, de teen scheef staat en soms zelfs over de andere tenen heen groeit.
Artrose begint eerst met pijn die langzaam vordert. Vooral stijfheid is een veelvoorkomende klacht. In een later stadium kan je houding gaan veranderen. Om erachter te komen of je artrose hebt, zal er eerst een lichamelijk onderzoek gedaan moeten worden. Je arts zal je verhaal en lichamelijk onderzoek gebruiken om een diagnose te stellen en er zal ook gekeken worden of er nog ander onderzoek nodig is. Dit kan door röntgenfoto's en ook door bloedonderzoek. Het bloedonderzoek kan artrose niet vaststellen, maar andere ziekten zoals artritis wel weer uitsluiten.
Artrose behandelen.
Bij artrose zijn er verschillende soorten behandelingen, die de pijn, stijfheid en ontstekingen kunnen afremmen. Soms door medicijnen in de vorm van een pil, crèmes of door injecties. Als de medicijnen niet of onvoldoende werken kan je doorgestuurd worden naar een pijnkliniek. Misschien dat het zinvol is om bepaalde zenuwen te gaan blokkeren. Wat betekend dat dan de pijnsignalen niet meer worden doorgegeven aan de hersenen.
Om artrose tegen te gaan of te verminderen, kan je het beste bewegen en hier al zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Denk bijvoorbeeld aan sporten als wandelen, yoga, fietsen en zwemmen.
Sport gaat botontkalking tegen, houdt je gewrichten soepel, maakt je spieren sterker en is goed voor je conditie. Niet te vergeten dat het je vetpercentage en cholesterol verlaagt. Daarnaast is het erg belangrijk om een goede houding te hebben. Niet alleen bij het zitten, maar ook bij het lopen en slapen. Een verkeerde houding is snel aangeleerd en een stuk minder snel afgeleerd. Uiteraard speelt ook een goed voedingspatroon een grote rol bij het gezond blijven. Veel groenten en fruit, voldoende vezels en weinig ongezonde vetten, hoort bij een evenwichtig voedingspatroon.